کروناویروس در کودکان و خردسالان: علائم، درمان و عوارض
با ظهور ویروس کرونا (COVID-19) در اواخر سال 2019، نگرانیهای گستردهای در مورد سلامت عمومی و تأثیر این ویروس بر گروههای مختلف جامعه، از جمله کودکان و خردسالان، ایجاد شد. در حالی که بیشتر توجهات بر روی بزرگسالان، به خصوص افراد مسن و کسانی که بیماریهای زمینهای دارند، متمرکز بود، به تدریج پژوهشها نشان داد که کودکان نیز میتوانند به ویروس مبتلا شوند. هرچند به نظر میرسد که کودکان در مقایسه با بزرگسالان، علائم خفیفتری را تجربه میکنند، اما هنوز هم عوارض و خطرات خاصی برای این گروه وجود دارد که باید به دقت بررسی شود.
این مقاله به بررسی جامع تأثیر کروناویروس بر کودکان و خردسالان میپردازد و موضوعاتی از جمله علائم، درمان، عوارض احتمالی و تأثیرات طولانیمدت این ویروس بر سلامتی کودکان را پوشش میدهد.
1. چگونگی ابتلای کودکان به ویروس کرونا
کودکان از همان ابتدا در معرض ویروس کرونا قرار داشتند و مانند بزرگسالان، از طریق تماس با افراد آلوده یا قرار گرفتن در محیطهای آلوده، میتوانند به این ویروس مبتلا شوند. این ویروس از طریق قطرات تنفسی ناشی از سرفه یا عطسه و یا تماس با سطوح آلوده به افراد دیگر منتقل میشود. با وجود این که کودکان به طور کلی در مقایسه با بزرگسالان کمتر به موارد شدید این بیماری دچار میشوند، اما هنوز هم این گروه میتواند به ویروس آلوده شده و آن را به دیگران منتقل کند.
برخی از مطالعات نشان میدهند که کودکان خردسال ممکن است به دلیل سیستم ایمنی در حال رشد و تفاوتهای بیولوژیکی کمتر به عفونتهای شدید مبتلا شوند. با این حال، نوزادان و کودکان مبتلا به بیماریهای مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری هستند.
2. علائم کروناویروس در کودکان
علائم ابتلا به کروناویروس در کودکان ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما به طور کلی، کودکان علائم خفیفتری نسبت به بزرگسالان دارند. علائم شایع در کودکان شامل موارد زیر است:
- تب: یکی از علائم اولیه و شایع در کودکان مبتلا به ویروس کرونا.
- سرفه خشک: مشابه با بزرگسالان، سرفههای خشک یکی از علائم شایع است.
- تنگی نفس: برخی از کودکان ممکن است دچار تنگی نفس شوند، اما این علامت معمولاً در موارد شدیدتر مشاهده میشود.
- خستگی و ضعف: کودکان ممکن است احساس خستگی و بیحوصلگی کنند.
- گلودرد: گلودرد معمولاً با دیگر علائم همراه است.
- از دست دادن حس بویایی و چشایی: برخی از کودکان ممکن است تغییرات حسی را تجربه کنند.
- اسهال و حالت تهوع: این علائم گوارشی نیز در برخی از کودکان مشاهده شده است.
بسیاری از کودکان مبتلا به کروناویروس ممکن است علائم خفیف یا حتی بدون علامت باشند. با این حال، باید توجه داشت که در برخی موارد، به خصوص در کودکان مبتلا به بیماریهای زمینهای، این علائم میتواند شدیدتر باشد.
3. سندروم التهاب چند سیستمی در کودکان (MIS-C)
یکی از نگرانیهای جدی در مورد کودکان مبتلا به COVID-19، ظهور سندرومی به نام سندروم التهاب چند سیستمی در کودکان (MIS-C) است. این سندرم که پس از ابتلا به کروناویروس در برخی کودکان مشاهده شده، باعث التهاب شدید در بخشهای مختلف بدن از جمله قلب، ریهها، کلیهها، مغز، پوست و چشمها میشود. برخی از علائم این سندرم شامل:
- تب بالا که بیش از چند روز ادامه دارد
- درد شکمی شدید
- استفراغ و اسهال
- راشهای پوستی
- التهاب غدد لنفاوی
- التهاب و تورم دستها و پاها
- تنگی نفس و درد قفسه سینه
MIS-C میتواند به سرعت پیشرفت کند و در صورتی که به موقع درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض جدی و حتی مرگ شود. خوشبختانه، با درمانهای مناسب مانند استفاده از داروهای ضدالتهابی و ایمنیدرمانی، بسیاری از کودکان بهبود مییابند.
4. تشخیص کروناویروس در کودکان
تشخیص ابتلا به ویروس کرونا در کودکان به طور کلی مشابه با بزرگسالان انجام میشود. این فرآیند شامل:
- تست PCR : این آزمایش که با نمونهگیری از ناحیه بینی یا گلو انجام میشود، به عنوان دقیقترین روش تشخیص کروناویروس شناخته میشود.
- تستهای آنتیژن: این تستها نیز میتوانند به سرعت وجود ویروس را تشخیص دهند، اما دقت کمتری نسبت به تستهای PCR دارند.
- تصویر برداری از قفسه سینه: در موارد شدیدتر، پزشکان ممکن است از تصویربرداریهای تشخیصی مانند رادیوگرافی یا سیتی اسکن استفاده کنند تا میزان آسیب به ریهها را بررسی کنند.
5. درمان کروناویروس در کودکان
بیشتر کودکان مبتلا به COVID-19 نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارند و میتوانند با مراقبتهای خانگی بهبود یابند. درمان شامل موارد زیر است:
الف) مراقبتهای خانگی
- استراحت کافی: استراحت به کودک کمک میکند تا انرژی لازم برای مقابله با ویروس را داشته باشد.
- هیدراتاسیون: مصرف مایعات کافی برای پیشگیری از کمآبی بدن ضروری است.
- کنترل تب: استفاده از داروهای تببری مانند استامینوفن (تایلنول) برای کاهش تب و تسکین درد مؤثر است.
- رعایت بهداشت شخصی: شستشوی مداوم دستها و استفاده از ماسک در صورت تماس با دیگران ضروری است.
ب) مراقبتهای بیمارستانی
در موارد شدیدتر که کودکان دچار مشکلات تنفسی یا دیگر عوارض جدی میشوند، بستری شدن در بیمارستان ضروری است. این مراقبتها ممکن است شامل:
- استفاده از دستگاههای تنفسی: در مواردی که کودکان دچار تنگی نفس شدید میشوند، ممکن است نیاز به استفاده از دستگاههای تنفسی یا اکسیژندرمانی داشته باشند.
- درمانهای دارویی: برخی از داروهای ضدویروسی یا ضدالتهابی میتوانند به کاهش شدت علائم و بهبود سریعتر کودک کمک کنند.
- مراقبتهای ویژه برای کودکان مبتلا به MIS-C: این کودکان نیاز به درمانهای تخصصی مانند استفاده از ایمنیدرمانی یا داروهای ضدالتهابی دارند.
6. پیشگیری از ابتلای کودکان به کروناویروس
پیشگیری از ابتلای کودکان به کروناویروس از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از راهکارهای کلیدی به گفته ی سایت نیوان ابتکار در این زمینه عبارتند از:
الف) واکسیناسیون
یکی از مهمترین روشهای پیشگیری از ابتلا به COVID-19 در کودکان، واکسیناسیون است. واکسنهای متعددی برای پیشگیری از کروناویروس تأیید شدهاند و در بسیاری از کشورها، واکسیناسیون کودکان بالای 12 سال آغاز شده است. برخی از واکسنها نیز برای کودکان کمتر از 12 سال در حال بررسی و تأیید هستند.
ب) رعایت فاصله اجتماعی
کودکان باید آموزش داده شوند که در محیطهای عمومی فاصله خود را از دیگران حفظ کنند و از حضور در مکانهای شلوغ پرهیز کنند.
ج) استفاده از ماسک
استفاده از ماسک برای کودکان بالای 2 سال در مکانهای عمومی و زمانی که نمیتوانند فاصله اجتماعی را رعایت کنند، ضروری است.
د) رعایت بهداشت فردی
شستشوی مکرر دستها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونیکنندههای دست، یکی از بهترین روشهای جلوگیری از انتقال ویروس است.
7. عوارض بلندمدت COVID-19 در کودکان
در حالی که بیشتر کودکان مبتلا به COVID-19 به طور کامل بهبود مییابند، اما برخی از آنها ممکن است با عوارض بلندمدتی مواجه شوند. این عوارض که به عنوان “لانگ کووید” شناخته میشوند، میتواند ماهها پس از بهبود از بیماری ادامه داشته باشد. برخی از عوارض بلندمدت در کودکان شامل:
- خستگی مداوم
- مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس
- مشکلات حافظه و تمرکز (مه مغزی)
- دردهای عضلانی و مفصلی
- اضطراب و افسردگی
پژوهشهای بیشتری برای درک بهتر از عوارض بلندمدت COVID-19 در کودکان نیاز است، اما تاکنون مشخص شده که این عوارض ممکن است تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی کودکان داشته باشد.
8. تأثیرات اجتماعی و روانی کروناویروس بر کودکان
علاوه بر تأثیرات فیزیکی، همهگیری کروناویروس تأثیرات گستردهای بر سلامت روانی و اجتماعی کودکان داشته است. تعطیلی مدارس، کاهش فرصتهای اجتماعی و نگرانیهای خانوادهها در مورد بیماری، میتواند منجر به اضطراب، افسردگی و مشکلات رفتاری در کودکان شود.
الف) اضطراب و استرس
کودکان ممکن است به دلیل تغییرات ناگهانی در روال زندگی، مانند تعطیلی مدارس و کاهش فعالیتهای اجتماعی، احساس استرس و اضطراب کنند.
ب) مشکلات خواب
تغییر در روال روزانه و نگرانیهای مربوط به بیماری ممکن است منجر به مشکلات خواب در کودکان شود. برخی از کودکان ممکن است از کابوسهای شبانه یا اختلالات خواب رنج ببرند.
ج) افسردگی
کاهش تعاملات اجتماعی و احساس تنهایی ممکن است باعث ایجاد افسردگی در کودکان شود.